پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات8
تعداد شماره‌ها274
تعداد مقالات2,067
تعداد مشاهده مقاله4,232,630
تعداد دریافت فایل اصل مقاله2,926,196
الستی, کیوان. (1402). تبیین نقش تنظیم‌گرایانۀ علوم‌انسانی در مقابل توسعه‌گراییِ علوم‌طبیعی (با بازنگری آراء هاینریش ریکرت). دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 29(115), 1-16. doi: 10.30471/mssh.2023.9140.2409
کیوان الستی. "تبیین نقش تنظیم‌گرایانۀ علوم‌انسانی در مقابل توسعه‌گراییِ علوم‌طبیعی (با بازنگری آراء هاینریش ریکرت)". دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 29, 115, 1402, 1-16. doi: 10.30471/mssh.2023.9140.2409
الستی, کیوان. (1402). 'تبیین نقش تنظیم‌گرایانۀ علوم‌انسانی در مقابل توسعه‌گراییِ علوم‌طبیعی (با بازنگری آراء هاینریش ریکرت)', دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 29(115), pp. 1-16. doi: 10.30471/mssh.2023.9140.2409
الستی, کیوان. تبیین نقش تنظیم‌گرایانۀ علوم‌انسانی در مقابل توسعه‌گراییِ علوم‌طبیعی (با بازنگری آراء هاینریش ریکرت). دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 1402; 29(115): 1-16. doi: 10.30471/mssh.2023.9140.2409

تبیین نقش تنظیم‌گرایانۀ علوم‌انسانی در مقابل توسعه‌گراییِ علوم‌طبیعی (با بازنگری آراء هاینریش ریکرت)

روش شناسی علوم انسانی
دوره 29، شماره 115، تیر 1402، صفحه 1-16    اصل مقاله (1.83 M)
نوع مقاله: علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2023.9140.2409
نویسنده
کیوان الستی*
استادیار، مطالعات نظری علم، فناوری و نوآوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران
چکیده
در سال‎های گذشته، بسیاری بر نقشِ مؤثری اشاره کرده‌اند که علوم‎انسانی می‎تواند در امر کنترل و تنظیم برای حفظِ محیط‎زیست و فرهنگ (نه در توسعۀ فناورانه) ایفا کند؛ با این حال درباره اینکه چه خصلتِ مشخصی در علوم‎انسانی سبب‎شده که چنین کارکردی به آن نسبت داده شود، توضیحی ارائه نشده است. پذیرشِ این کارکرد مستلزم پذیرش ماهیتِ متفاوت علوم‎انسانی از علوم‎طبیعی می‌باشد. یک ملاک برای این تمایز از سوی فلاسفۀ نوکانتی ساوت‎وست ارائه شده که میان علوم‎طبیعی و علوم‎فرهنگی مبتنی بر روش (نه موضوع) و نیز الزامات شناختی تمایز شده که جهان از راه آن تجربه می‎شوند. در مقاله حاضر با بازخوانی و تأمل در این ملاک، تمایز و به هدف یافتن خصلتی در علوم‎انسانی استدلال می‌شود که به امر تنظیم یاری می‎رساند و در فرایندهای توسعه، علوم‎سخت و کاربردی (یعنی علوم‎طبیعی و مهندسی)، برخلاف علوم‎انسانی به دریافتِ بخشی از واقعیتِ تجربی قادر نیستند که به ادراک و حساسیت ما در پایداریِ توسعۀ یاری می‎رساند. برای پیش بردن این استدلال با مقایسه و تطبیق اندیشه‎های قرن نوزدهمیِ ریکرت با برخی از رویکردهای معناشناختی فلاسفه در دوران معاصر، تبیین خواهد شد که چگونه نوع نگرش و روش در علوم‎انسانی (چگونگی دریافت و ارجاع به نمونه‎های انواع‎طبیعی) دریافت کامل و متوازن جهان تجربه را به همراه خواهد داشت. 
کلیدواژه‌ها
علوم‎طبیعی؛ علوم‎انسانی؛ ارزش‎های فرهنگی؛ تفکر نوکانتی؛ هاینریش ریکرت؛ ویلهلم ویندلباند؛ توسعه پایدار
مراجع
  1. Alasti, Keyvan; sheykhrezaee, Hossein (2014), “Scientific terms, Conceptual change and Semantic Externalism”, in Methodology of Humanities and Social Sciences, Volume 20, Issue 78, Summer 2014, p.93−118{in Persian}.
  2. Crowell, S.G. (1996), “Emil Lask: Aletheiology −As−Ontology” in Husserl, Heidegger, and the space of meaning: Paths toward transcendental phenomenology, Northwestern University Press.
  3. Fisher, E., Mahajan, R. L. & Mitcham, C. (2006), Midstream modulation of technology: governance from within, Bulletin of Science, Technology & Society, 26(6), 485−
  4. Gibbard, A. (1975), “Contingent Identity,” Journal of Philosophical Logic, 4: 187–221.
  5. Heis, Jeremy (2018), "Neo−Kantianism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2018Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/ sum2018/entries/ neo-kantianism/>.
  6. Husserl, E. (1927), “a critique of windelband and rickert on classification of the sciences”, trans: E. A. behnke in The Neo−Kantian Reader chapter32, edited by Sebastian Luft, Routledge.
  7. Kripke, S.A. (1972), Naming and necessity, In Semantics of natural language (p.253−355), Springer, Dordrecht.
  8. LaPorte, J. (2003), Natural kinds and conceptual change, Cambridge University Press.
  9. Owen, R., Macnaghten, P. & Stilgoe, J. (2020), ”Responsible research and innovation: From science in society to science for society, with society.” In Emerging technologies: ethics, law and governance(p.117−126), Routledge.
  10. Portney, K. E. (2015), Sustainability, MIT Press.
  11. Putnam, H. (1975), The meaning of ‘meaning. Philosophical papers.
  12. Rickert, H. (1902), The limits of concept formation in natural science: A logical introduction to the historical sciences in in The Neo−Kantian Reader chapter22, edited by Sebastian Luft, Routledge, Year: 2015 (2015).
  13. H. (1934), “Knowing and cognizing”, in The Neo−Kantian Reader chapter23, edited by Sebastian Luft, Routledge, Year: 2015 (2015).
  14. Rip, A. (2018), Futures of science and technology in society, Springer Fachmedien Wiesbaden, Chapter6, 115−
  15. Staiti, Andrea and Luca Oliva (2022), "Heinrich Rickert", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2022 Edition), Edward N. Zalta & Uri Nodelman (eds.), URL = <https://plato. stanford.edu/archives /fall2022/entries/heinrich−rickert/>.
  16. Staiti, Andrea and Luca Oliva, (2022), "Heinrich Rickert", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2022 Edition), Edward N. Zalta & Uri Nodelman (eds.), URL =
<https://plato.stanford.edu/archives/fall2022/entries/heinrich-rickert/>.

  1. Stilgoe, Jack, Richard Owen and Phil Macnaghten (2020), "Developing a framework for responsible innovation", In The Ethics of Nanotechnology, Geoengineering and Clean Energy, p.347− Routledge.
  2. Windelband, W. (1883), “Critical or Genetic method?” in The Neo−Kantian Reader, edited by Luft, S. & trans, Duncan, A. (2015), p.271−
  3. Windelband, W. (1894), “History and natural science” in The Neo−Kantian Reader, edited by Luft, S., & trans, Duncan, A. (2015).
  4. Zijderveld, A. (2006), Rickert's Relevance: the ontological nature and epistemological functions of values.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 589
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 373