پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات8
تعداد شماره‌ها281
تعداد مقالات2,136
تعداد مشاهده مقاله4,463,047
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,115,579
الهی, ناصر, کفشکر, حسین. (1401). مدل‎سازی تعیین نرخ سود و بررسی قاعده‎مندی آن در بانکداری بدون ربای ایران. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 19(37), 33-59. doi: 10.30471/iee.2023.8920.2272
ناصر الهی; حسین کفشکر. "مدل‎سازی تعیین نرخ سود و بررسی قاعده‎مندی آن در بانکداری بدون ربای ایران". دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 19, 37, 1401, 33-59. doi: 10.30471/iee.2023.8920.2272
الهی, ناصر, کفشکر, حسین. (1401). 'مدل‎سازی تعیین نرخ سود و بررسی قاعده‎مندی آن در بانکداری بدون ربای ایران', دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 19(37), pp. 33-59. doi: 10.30471/iee.2023.8920.2272
الهی, ناصر, کفشکر, حسین. مدل‎سازی تعیین نرخ سود و بررسی قاعده‎مندی آن در بانکداری بدون ربای ایران. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 1401; 19(37): 33-59. doi: 10.30471/iee.2023.8920.2272

مدل‎سازی تعیین نرخ سود و بررسی قاعده‎مندی آن در بانکداری بدون ربای ایران

دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی
مقاله 2، دوره 19، شماره 37، فروردین 1401، صفحه 33-59    اصل مقاله (1.73 M)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/iee.2023.8920.2272
نویسندگان
ناصر الهی1؛ حسین کفشکر* 2
1هیات علمی دانشگاه مفید
2پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
چکیده
یکی از مهم‎ترین چالش‎های اساسی نظام بانکی، نرخ سود بانکی و شیوه تعیین آن است. بسیاری از کشورهای درحال‎توسعۀ بدون ساختارهای کارآمد، نرخ‎های بهره معمولاً بدون توجه به وضعیت بازار، به‎صورت دستوری و با درنظرگرفتن شاخص‎های کلی اقتصادی ازجمله تورم و با دیدگاه حمایتی نسبت به بعضی از بخش‎های اقتصادی تعیین می‎شوند. در ایران نیز با توجه به برخی ملاحظات سیاسی و اقتصادی، تعیین نرخ سود به‎صورت دستوری به شورای پول و اعتبار واگذار شد تا با صلاحدید خود بتواند زمینه رشد یا تقویت تولید یا کنترل تورم را فراهم نماید. امّا در واقعیت این شیوه نخست، به‎دلیل تحت تأثیر قرار گرفتن از سیاست‎های دستوری دولت‎های گوناگون و دوم، عدم تحقق برخی اهداف اساسی موردنظر نظام بانکی، نمی‎توانند معیار مناسبی از تعیین نرخ سود بهینه باشد.
تعیین نرخ سود عقود مبادله‎ای در نظام بانکی بدون ربای ایران با الهام از قاعده تیلور و به‎صورت قاعده‎مند می‎تواند سیاست‎گذاران اقتصادی کشور را در دستیابی به اهداف تصریح‎شده در قانون پولی و بانکی کشور کمک کند و اثرات تثبیت‎کننده‎ای بر اقتصاد کشور داشته باشد؛ ازاین‎رو در این تحقیق برای مدل‎سازی تعیین نرخ سود سیاستی و به‎دست‎آوردن ضرایب متغیرها، از سیستم معادلات هم‎زمان و از روش حداقل مربعات سه‎مرحله‎ای (3sls) استفاده شد.
نتایج تحقیق برای دوره 1368−1399 نشان می‎دهد که نخست، واکنش مقامات پولی نسبت به شکاف تولید و تورم انتظاری سازگار با قاعده تعمیم‎یافته تیلور نیست و دوم، انتخاب بهترین شیوه‎ها از تعیین اهداف کمّی برای اقتصاد ایران در برنامه‎های توسعه تا زمانی که شیوه قاعده‎مند برای تعیین نرخ سود اجرا نشود، بی‎معنا خواهد بود.
کلیدواژه‌ها
نرخ سود؛ عقود مبادله‎ای؛ قاعده تیلور؛ قاعده‎مندی و صلاحدیدی؛ سیستم معادلات هم‎زمان
مراجع
  1. بیات، ندا و جاوید بهرامی (1396)، «ارزیابی قواعد پولی تیلور و نرخ رشد حجم پول برای اقتصاد ایران در قالب مدل تعادل عمومی تصادفی پویا»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 83، ص 67−
  2. توکلیان، حسین (1392)، «قاعده یا صلاحدید در رفتار سیاستی بانک مرکزی»، رساله دکتری، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.
  3. ختایی، محمود و رؤیا سیفی‌پور (خرداد و تیر 1385)، «ابزارها و قواعد شناخته شده سیاست‌های پولی در اقتصاد ایران مطالعه موردی برنامۀ سوم توسعه اقتصادی و اجتماعی»، تحقیقات اقتصادی، ش73.
  4. خرسندی، مرتضی و کریم اسلاملوییان (1391)، «سیاست پولی قاعدهمند یا صلاحدیدی؟ تحلیلی نظری»، فصلنامه راهبرد اقتصادی، سال اول، ش1.
  5. رجایی، حسینعلی و عبدالحمید جلایی (1396)، «بررسی شکاف تولید در اقتصاد ایران با استفاده از فیلترینگ هودریک−پرسکات و باند−پس»، مجله اقتصادی، سال هفدهم، شماره 3و 4، ص 135−
  6. رحمانی، تیمور (1385)، اقتصاد کلان (1)، چاپ دهم، تهران: انتشارات برادران.
  7. سوری، علی (1393)، اقتصاد سنجی پیشرفته همراه با کاربردها، چاپ دوم، تهران: نشر فرهنگ شناسی.
  8. سهیلی، کیومرث؛ شهرام فتاحی و مهناز سرخوندی (1396)، «بررسی توابع واکنش بانک مرکزی با استفاده از قاعده تیلور»، فصلنامه اقتصاد پولی، مالی، ش13.
  9. سهیلی؛ فتاحی و سرخوندی (1393)، در مطالعه خود با عنوان «بررسی تقارن یا عدم تقارن عملکرد سیاست پولی با استفاده از رگرسیون کوانتایل».
  10. عرفانی، علیرضا و اسماعیل شمسیان (1395)، در مطالعه‌ایی با عنوان «کاربرد قاعده تیلور در اقتصاد ایران و تأثیر‌پذیری سیاست‌ها از بازار مسکن، املاک و مستغلات»، فصلنامه دانش سرمایه‌گذاری، سال پنجم، ش18.
  11. فرزین‎وش، اسدالله و کامران ندری (1381)، «ربا، بهره قراردادی و بهره طبیعی»، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره60، ص149−
  12. کفشگر، حسین (1400)، بررسی فقهی−اقتصادی نرخ سود عقود مبادله‎ای در بانکداری بدون ربای ایران و ارائه مدل تعیین نرخ سود بهینه، رساله دکتری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  13. کیا الحسنی، سیدضیا الدین؛ اکبر کمیجانی، حسین توکلیان و زهرا رحیمیف (1400)، «قواعد بازخوردی اسمی در سیاست‌گذاری پولی، بررسی قاعده مک کالم»، فصلنامه علمی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، سال دهم، ش37.
  14. کیاالحسینی، سیدضیاءالدین؛ مونا هاشمی؛ امین حاتمی و رافیک نظریان (1396)، «نقش قاعده‎مندی سیاست پولی بر رشد اقتصادی»، پژوهش‎های رشد و توسعه اقتصادی، شماره 26، ص113−
  15. نقدی، یزدان و فرشید عفتی‎باران (1398)، «تعیین نرخ بهره بهینه و اثرات آن بر اقتصاد ایران (کاربردی از مدل کنترل بهینه)»، فصلنامه مدل‎سازی اقتصادی، شماره 1، پیاپی 45، ص73−
  16. یزدانی، مهدی و سیدمجید مؤمنی (آبان1396)، «هدف‌گذاری تورم با توجه به قاعده تیلورو مک کالم متغیر با زمان در ایران»، اقتصاد پولی و مالی، ش14.
  17. Carlos Carvalho, Central Bank of Brazil, PUC−Rio Fernanda Nechio FRB San Francisco, Tiago Trist˜ao Genial Investimentos, (2018), Taylor Rule Estimation by OLS.
  18. Eichengreen, B. (2002), International monetary options for the twenty−first century, The annals of American cademy of political and social science,579:11−
  19. Handa, J (2009), Monetary Economics, 2hd edition. Routledge print, Taylor & Francise e Library.
  20. Hodrick, R. and E.C. Prescott (1997), "Post−War US Business Cycles: An Empirical Investigation", Journal of Money, Credit and Banking, vol. 29, pp. 1−
  21. Langdana, F., (2016), macro economic policy Demystifying Monetary and Fiscal Policy, Springer International publishing, third edition.
  22. Taylor, J (1999), “The robustness and efficiency of monetary policy rules as guidelines for interest rate setting by the European central bank”, Journal of Monetary Economics, 43, pp. 655−
Taylor, J. B. (1993), “Discretion versus Policy Rules in Practice”, Carnegie Rochester Conference Series on Public Policy, 39: 195−214.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 512
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 622