پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات8
تعداد شماره‌ها274
تعداد مقالات2,067
تعداد مشاهده مقاله4,232,379
تعداد دریافت فایل اصل مقاله2,925,942
افشار, زین العابدین, میر محمد تبار, احمد. (1402). کاربست گرانددتئوری در رئالیسم انتقادی. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 29(115), 31-41. doi: 10.30471/mssh.2023.8734.2348
زین العابدین افشار; احمد میر محمد تبار. "کاربست گرانددتئوری در رئالیسم انتقادی". دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 29, 115, 1402, 31-41. doi: 10.30471/mssh.2023.8734.2348
افشار, زین العابدین, میر محمد تبار, احمد. (1402). 'کاربست گرانددتئوری در رئالیسم انتقادی', دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 29(115), pp. 31-41. doi: 10.30471/mssh.2023.8734.2348
افشار, زین العابدین, میر محمد تبار, احمد. کاربست گرانددتئوری در رئالیسم انتقادی. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 1402; 29(115): 31-41. doi: 10.30471/mssh.2023.8734.2348

کاربست گرانددتئوری در رئالیسم انتقادی

روش شناسی علوم انسانی
دوره 29، شماره 115، تیر 1402، صفحه 31-41    اصل مقاله (1.28 M)
نوع مقاله: علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2023.8734.2348
نویسندگان
زین العابدین افشار* ؛ احمد میر محمد تبار
استادیار، جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
چکیده
آیا رئالیسم انتقادی به‎عنوان یک پارادایم معرفت‎شناختی در فلسفه علم می‏تواند در حوزه روش‎شناسی و به‎ویژه روش‏ها‏ی پژوهش به علوم اجتماعی کمک کند یا نه؟ این متن معتقد است گراندد تئوری به‎عنوان یک روش پژوهش در حطیه تفسیری می‏تواند ابزارهای لازم را برای پژوهش در مورد علیت و زمینه در اختیار رئالیسم انتقادی قرار دهد. از دید رئالیسم انتقادی جهان مکانیزم‎های دارد که رویداد‏ها‏ و حوادث را خلق می‏کند. برای شناخت این مکانیزم‏ها‏ رئالیسم از استراتژی پس‎کاوی و مفاهیم انتزاعی و مدل‏ها‏ استفاده می‏کند. این پارادایم می‏تواند طرح‎های تحقیقایی ارائه کند که روش‎های تحقیق مختلفی را به‎کار می‏گیرد. طرح پهنانگر روش کمّی را در قلمرو تجربی، وقوعی و طرح ژرفانگر روش کیفی را در قلمرو واقعی به‎کار می‎برد. طرح تلفیقی از هر دو بهره می‎گیرد. طرح دیگر این است که رئالیسم انتقادی از روش‎های خاص استفاده می‏کند؛ برای مثال روش تاریخی و گرانددتئوری. رئالیسم انتقادی با ارائه مدل ساختار −مکانیزم−زمینه− رویداد با دامنه زمانی کوتاه‎مدت از گرانددتئوری استفاده می‎کند. ماتریس موقعیتی گرانددتئوری شامل شرایط علّی،شرایط زمینه‎ای و مداخله‎گر، استراتژی‎های تعاملی و پیامد است. اگر این سه عنصر هنگام مطالعه کم و بیش حضور داشته باشند، گراندد تئوری می‏تواند روش تحقیق رئالیسم انتقادی در مطالعات با دامنه‎ کوتاه‎مدت باشد.
کلیدواژه‌ها
رئالیسم انتقادی؛ گرانددتئوری؛ ساختار؛ مکانیزم؛ رویداد؛ شرایط؛ استراتژی تعاملی؛ پیامد
مراجع
  1. لیکی، نورمن (1392)، استراتژی‎های پژوهش اجتماعی، ترجمه ‎هاشم آقابیگ‎ پوری، چ2، تهران: جامعه‎‎شناسان.
  2. لیتل، دانیل (1373)، تبیین در علوم اجتماعی، فلسفه علم الاجتماع، ترجمه عبدالکریم سروش، تهران: صراط.
  3. Bhaskar, (2008), A Realist Theory of Science, London: Routledge.
  4. Collier, Andrew (1994), Critical Realism: An Introduction to Roy Bhaskar's Philosophy, London: Verso.
  5. Creswell, L.W. (2007), Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing among Five Approaches, Thousand Oaks, California: Sage, Second edition.
  6. Danermark, B., Ekstrom, M., Jacobsen, L. & Karlsson, J. (2002), Explaining society: Critical Realism in the Social Sciences, London: Routledge.
  7. Kempster, Stephen & Parry, Ken W. (2011), Grounded Theory and Leadership Research: A Critical Realist Perspective, In The Leadership Quarterly 22, 106–120.
  8. Lawson, Tony (1998), Economic science without experimentation/Abstraction, In The Critical Realism, Essential Readings, Edited by Margaret Archer, Roy Bhaskar, Andrew Collier, Tony Lawson & Alan Norrie, London: Routledge, 144−
  9. Manicas, peter (1998), A Realist Social Science, In The Critical Realism, Essential Readings, Edited by Margaret Archer, Roy Bhaskar, Andrew Collier, Tony Lawson and Alan Norrie, London: Routledge, 313−
  10. Mats Ekström (1992), Causal Explanation of Social Action: The Contribution of Max Weber and of Critical Realism to a Generative View of Causal Explanation in Social Science, Acta Sociologica 35: 107−
  11. Oliver, Carolyn (2012), Critical Realist Grounded Theory: A New Approach for Social Work Research, British Journal of Social Work, 42, 371–387.
  12. Olsen, Wendy (2010), Editor’s Introduction: Realist Methodology–A Review, In The Realist Methodology, Edited by Wendy Olsen, Sage, x−
  13. Pawson, Ray & Tilley, Nick (2000), Realistic Evaluation, London: Sage.
  14. Sayer, Andrew (1992), Method in Social Science, A Realist Approach, London: Routledge, Second edition.
  15. Sayer, Andrew (2000), Realism and Social Science, A Realist Approach, London: Sage.
  16. Strauss, Anselm L. & Corbin, Juliet M. (1998), Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory, Thousand Oaks, California: Sage.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 546
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 262