پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات8
تعداد شماره‌ها303
تعداد مقالات2,255
تعداد مشاهده مقاله5,218,349
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,652,985
فولادی, حفیظ‌الله, نصیری, مهدی, عباسی‌فرد, احمد. (1401). تحلیل و بررسی ابعاد تجربه‎های تاریخی از منظر نهج‎البلاغه با استفاده از روش تحلیل مضمون. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 14(28), 77-97. doi: 10.30471/soci.2022.8440.1770
حفیظ‌الله فولادی; مهدی نصیری; احمد عباسی‌فرد. "تحلیل و بررسی ابعاد تجربه‎های تاریخی از منظر نهج‎البلاغه با استفاده از روش تحلیل مضمون". جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 14, 28, 1401, 77-97. doi: 10.30471/soci.2022.8440.1770
فولادی, حفیظ‌الله, نصیری, مهدی, عباسی‌فرد, احمد. (1401). 'تحلیل و بررسی ابعاد تجربه‎های تاریخی از منظر نهج‎البلاغه با استفاده از روش تحلیل مضمون', جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 14(28), pp. 77-97. doi: 10.30471/soci.2022.8440.1770
فولادی, حفیظ‌الله, نصیری, مهدی, عباسی‌فرد, احمد. تحلیل و بررسی ابعاد تجربه‎های تاریخی از منظر نهج‎البلاغه با استفاده از روش تحلیل مضمون. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 1401; 14(28): 77-97. doi: 10.30471/soci.2022.8440.1770

تحلیل و بررسی ابعاد تجربه‎های تاریخی از منظر نهج‎البلاغه با استفاده از روش تحلیل مضمون

فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی
دوره 14، شماره 28، مهر 1401، صفحه 77-97    اصل مقاله (1.27 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/soci.2022.8440.1770
نویسندگان
حفیظ‌الله فولادی1؛ مهدی نصیری* 2؛ احمد عباسی‌فرد3
1استادیار جامعه شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
2پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
3گروه دانشگاه اسلامی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
چکیده
مطالعات جامعه‌­شناسی تاریخی ابعادی از ساختارها و الگوهای تغییر و تحول اجتماعی را نمایان می­‌سازد. هدف از پژوهش حاضر بررسی ابعاد تجربه‌­های تاریخی از منظر امام علی(ع) در نهج‌­البلاغه است و تلاش می­‌کند به این سوال پاسخ دهد که علی(ع) چگونه به ابعاد تجربه­‌ی تاریخ نگریسته و چه بازاندیشی از آن دارد؟ و برای بهره‌گیری از آن، چه توصیه‌ای می­‌نماید؟ این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون به گردآوری و تجزیه و تحلیل داده‌­ها می‌­پردازد. نخست گزاره‌‌های مرتبط در نهج‌البلاغه استخراج شده و در 95 مفهوم کدگذاری شد. در مرحله بعد به 13 کد انتزاعی­‌تر تبدیل گردید و در نهایت 4 مضمون اصلی به این ترتیب ساخته شد: الف) عواقب و پیامدهای بی‌­توجهی به تاریخ؛ ب) الگوهای نقش تاریخی؛ ج) عبرت­‌های تاریخی؛ د) تجربه­‌های عام تاریخی. یافته‌های به‌دست‌آمده، شبکه­‌ای از مضامین مشترک و الگویی از جنبه­های ابعاد تجربه­‌های تاریخی از منظر امام علی(ع) را تشکیل می­‌دهد. نتایج یافته­‌ها نشان می‌­دهد که در کلام امام علی(ع) مفاهیم صریحی در زمینه تاریخ بیان شده که حاصل آن توجه به ابعاد و الگوهای تغییر و فرآیندهای تحولات تاریخی است.
کلیدواژه‌ها
نهج‌البلاغه؛ تجربه‌های تاریخی؛ جامعه‌شناسی تاریخی؛ تحلیل مضمون
مراجع
* قرآن.

* نهج‎البلاغه.

  1. آبرامز، فیلیپ (1395)، جامعه‎شناسی تاریخی، ترجمه منصوره لولاآور و غلامرضا جمشیدی‌ها، تهران: دانشگاه تهران.
  2. احمدی، حسین (1379)، «فلسفه تاریخ از دیدگاه نهج‎البلاغه»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش41، ص15−
  3. استنفورد، مایکل (1393)، درآمدی بر تاریخ‌پژوهی، ترجمه مسعود صادقی، چ7، تهران: دانشگاه امام صادقj و سمت.
  4. اسکاچپول، تدا (1388)، بینش و روش در جامعه‎شناسی تاریخی، ترجمه سیدهاشم آقاجری، تهران: نشر مرکز.
  5. اکبری، یونس و شهرام اردشیریان (1393)، «جامعه‎شناسی تاریخی: مفاهیم، تئوری‎ها و روش‎ها»، فصلنامه تاریخنامه خوارزمی، س1، ش3، ص1−
  6. جعفری، یعقوب (1391)، بینش تاریخی نهج‎البلاغه، قم: نشر نسیم کوثر.
  7. حسینی شیروانی، سیدمهدی (1396)، «فلسفه تاریخ در نهج‎البلاغه»، رساله دکتری، مازندران: دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
  8. صدیق سروستانی، رحمت‎الله (1375)، «کاربرد تحلیل محتوا در علوم اجتماعی»، نشریه نامه علوم اجتماعی، دوره 8، ش8، ص91−
  9. عابدی جعفری، حسن و دیگران (1390)، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‎های کیفی»، اندیشه مدیریت راهبردی، س5، ش2، ص151−
  10. فردوئی، احمدشاه علی (1378)، «تاریخ و سنت‎های آن در نهج‎البلاغه»، پایان‎نامه کارشناسی ارشد، قم: دانشکده اصول الدین.
  11. مردانی، مهدی و سمیه عابدی (1394)، «آثار تربیتی تاریخ از نگاه نهج‎البلاغه»، مجله معرفت، سال 25، ش223، ص95−
  12. محمدپور، احمد (1389)، ضد روش، منطق و طرح در روش‎شناسی کیفی، ج1، تهران: جامعه‎شناسان.
  13. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1386)، پیام امام امیرالمؤمنینj: شرح تازه و جامعی بر نهج‎البلاغه، ج3، چ3، قم: انتشارات دارالکتاب الاسلامیه.
  14. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1387)، پیام امام امیرالمؤمنینj: شرح تازه و جامعی بر نهج‎البلاغه، ج6، چ3، تهران: انتشارات دارالکتاب الاسلامیه.
  15. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1391)، پیام امام امیرالمؤمنینj: شرح تازه و جامعی بر نهج‎البلاغه، ج15، چ1، قم: انتشارات امام علی‎بن‎ابیطالبj.
  16. مکارم شیرازی، ناصر با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان (1390)، پیام امام امیرالمومنینj: شرح تازه و جامعی بر نهج‌البلاغه، ج13، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  17. ملائی توانی، علیرضا (1395)، درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ، چ10، تهران: نشر نی.
  18. موسوی، سیدعبدالمناف (1394)، «بررسی تاریخ و فلسفه تاریخ در نهج‌البلاغه»، پایان نامه کارشناسی ارشد، لرستان: دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
  19. مهری، کریم؛ بهجت یزدخواستی و محمدحسین پناهی (بهار و تابستان 1393)، «سیاستگذاری قومی مبتنی بر دیدگاه مقام معظم رهبری: تحلیل تماتیک»، مجله مطالعات قدرت نرم، س4، ش10، ص75−
  20. میرابوالقاسمی، سیده رقیه (1384)، «فلسفه تاریخ در نهج‎البلاغه»، فصلنامه تاریخ اسلام، س6، ش21، ص5−
  21. وائلی، عبدالرحمن و سیدمحمد حدادی (1385)، «جایگاه عقل و تجربه در نهج‎البلاغه»، مجله پژوهش‎های نهج‎البلاغه، ش15 و 16، ص95−
  22. Nowell, L.S, Norris, J.M.,White, D.E., and Moules,N.J. (2017). “Thematic analysis: striving to meet the trustworthiness criteria”, International journal of qualitative method, 16: 1−
  23. Braun, V., & Clarke, V. (2019), “Reflecting on reflexive thematic analysis”. Qualitative research in sport, exercise and health, 11 (4): 589−597.
  24. Castleberry, Ashley, & Nolen, Amanda (2018). Currents in Pharmacy Teaching and Learning, https://doi.org/10.1016/j.cptl.2018.03.019.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,010
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 742