تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 293 |
تعداد مقالات | 2,201 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,789,149 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,371,741 |
اجرای برنامه درسی مبتنی بر تفاوتهای فردی درس «دین و زندگی» در نظام آموزش و پرورش ایران؛ چالشها و راهکارها | ||
فصلنامه علمی تربیت اسلامی | ||
دوره 16، شماره 38، دی 1400، صفحه 7-30 اصل مقاله (1.4 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/edu.2021.7185.2369 | ||
نویسندگان | ||
زهرا اسلامیان1؛ محمود سعیدی رضوانی* 2؛ مرتضی کرمی3؛ دیوید ایونس4 | ||
1گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد. ایران | ||
2گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران | ||
3گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد،ایران. | ||
4دپارتمان علوم تربیتی و کار اجتماعی سیدنی، دانشکده هنر و علوم اجتماعی، دانشگاه سیدنی، سیدنی، استرالیا. | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالشها و موانع اجرای برنامهی درسی مبتنی بر تفاوتهای فردی درس «دین و زندگی» در نظام آموزش و پرورش ایران انجام شده است. در این پژوهش با استفاده از روش پدیدارشناسی و نمونه گیری هدفمند ملاک محور، دیدگاه بیست و سه نفر از متخصصان و دست اندرکاران حوزهی تربیت دینی با ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مطالعه بیانگر آن است که اجرای این رویکرد با چالشهایی قبل و حین اجرا مواجه استاست. چالش-های قبل از اجرا عبارتند از ضعف در سیستم آموزشی و برنامههای درسی دانشگاه فرهنگیان، ضعف سیستم تربیت معلم در جذب و تربیت معلمان برخوردار از شایستگی حرفهای، «کنکور» عاملی برای یکسان سازی، انعطاف ناپذیری اهداف و عدم استقلال معلم در انطباق دادن اهداف با تفاوتهای فردی دانشآموزان، حاکمیت رویکرد موضوع محوری در طراحی برنامه درسی، تمرکز محوری در تهیه محتوا و عدم توجه به مؤلفههای بوم شناختی، عدم تناسب محتوا با نیازهای گوناگون دانش-آموزان، و چالشهای حین اجرا نیز عبارتند از محدودیت در استفاده از مواد یادگیری متنوع آموزشی، ضعف دانشی و عملی معلمان در شیوههای تدریس، عدم «جذابیت و برانگیزانندگی» محیط یادگیری، عدم اختصاص زمان کافی به معلمان، تعداد زیاد دانش آموزان در کلاس درس، عدم امکان استفاده کافی از فرصتهای یادگیری برون مدرسهای، ضعف ارتباط میان خانواده و مدرسه، محدودیت امکانات و تجهیزات آموزشی فن آورانه و روزآمد و حاکمیت شیوه ارزشیابی شناخت محور. همچنین جهت مقابله با این چالشها راهکارهای مقتضی ارائه شده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالشها و موانع اجرای برنامهی درسی مبتنی بر تفاوتهای فردی درس «دین و زندگی» در نظام آموزش و پرورش ایران انجام شده است. در این پژوهش با استفاده از روش پدیدارشناسی و نمونه گیری هدفمند ملاک محور، دیدگاه بیست و سه نفر از متخصصان و دست اندرکاران حوزهی تربیت دینی با ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مطالعه بیانگر آن است که اجرای این رویکرد با چالشهایی قبل و حین اجرا مواجه استاست. چالش-های قبل از اجرا عبارتند از ضعف در سیستم آموزشی و برنامههای درسی دانشگاه فرهنگیان، ضعف سیستم تربیت معلم در جذب و تربیت معلمان برخوردار از شایستگی حرفهای، «کنکور» عاملی برای یکسان سازی، انعطاف ناپذیری اهداف و عدم استقلال معلم در انطباق دادن اهداف با تفاوتهای فردی دانشآموزان، حاکمیت رویکرد موضوع محوری در طراحی برنامه درسی، تمرکز محوری در تهیه محتوا و عدم توجه به مؤلفههای بوم شناختی، عدم تناسب محتوا با نیازهای گوناگون دانش-آموزان، و چالشهای حین اجرا نیز عبارتند از محدودیت در استفاده از مواد یادگیری متنوع آموزشی، ضعف دانشی و عملی معلمان در شیوههای تدریس، عدم «جذابیت و برانگیزانندگی» محیط یادگیری، عدم اختصاص زمان کافی به معلمان، تعداد زیاد دانش آموزان در کلاس درس، عدم امکان استفاده کافی از فرصتهای یادگیری برون مدرسهای، ضعف ارتباط میان خانواده و مدرسه، محدودیت امکانات و تجهیزات آموزشی فن آورانه و روزآمد و حاکمیت شیوه ارزشیابی شناخت محور. همچنین جهت مقابله با این چالشها راهکارهای مقتضی ارائه شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
برنامه درسی؛ دین و زندگی؛ تفاوتهای فردی؛ متمایز سازی برنامه درسی | ||
مراجع | ||
1. قرآن، ترجمه محمد رضا صفوی، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ترجمه بر اساس المیزان. 2. بت شکن، رضوان؛ زهره سعادتمند (۱۳۹۴)، آسیب شناسی برنامه درسی دینی پیش دبستانی از دیدگاه متخصصان و مربیان دینی کنفرانس بین المللی مهندسی و علوم کاربردی، امارات، دبی. 3. راهنمای برنامه درسی قرآن و تعلیمات دینی دوره متوسطه و پیشدانشگاهی (۱۳۸۸)، وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، دفتر برنامه ریزی و تألیف کتب درسی،گروههای تعلیم و تربیت دینی و قرآن. 4. رحمان پور، محمد، و سید ابراهیم میرشاه جعفری (۱۳۹۵)، «آسیبهای تربیت دینی و ارائه راهکارهای مناسب از دیدگاه صاحبنظران با رویکرد برنامه ریزی درسی»، پژوهشدرمسائلتعلیموتربیتاسلامی، ۳۲، ص31−52. 5. سعیدی رضوانی، محمود و حسین باغگلی (۱۳۸۹)، نقدی بر روشهای تربیت دینی (با تاکید بر برنامه درسی پنهان)، مشهد، به نشر. 6. سعیدی رضوانی، محمود و دیگران (۱۳۹۵)، «بررسی دیدگاه دانش آموزان پایه سوم دوره متوسطه پیرامون تحقق اهداف قلمرو «عمل و رفتار»، برنامه درسی دین و زندگی»، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، ۱، (۲)۲، ص99−127. 7. شمشیری، بابک و مرضیه نوذری (۱۳۹۰)، «آسیبهای تربیت دینی کودکان مقطع پیش دبستانی از نظر متخصصان علوم تربیتی، روانشناسی، علوم دینی و ادبیات کودکان و مربیان پیش دبستانی»، دوفصلنامهتربیتاسلامی، ۱۲، ص51−73. 8. فتحی واجارگاه، کوروش (1392)، برنامه درسی به سوی هویت های جدید؛ شرحی بر نظریات معاصر برنامه درسی، جلد اول، تهران: آییژ. 9. کشاورز، سوسن (۱۳۸۷)، «شاخصها و آسیبهای تربیت دینی»، دوفصلنامهتربیتاسلامی، ۶، ص93−122. 10. مهرمحمدی، محمود (1378)، «ارزیابی شیوههای رویارویی برنامه درسی و آموزش با تفاوتهای فردی دانشآموزان»، فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 57، ص11−27. 11. Askari F, Mirzaiinajmabadi K, Saeedy Rezvani M, Asgharinekah SM. (2020), Sexual health education issues (challenges) for adolescent boys in Iran: A qualitative study. Journal of Education and Health Promotion. Vol, 9: 33. 12. Bafile, C. (2009), Different strokes for little folks: Carol Ann Tomlinson on differentiated instruction. Education World. Online. Retrieved from http://www.educationworld. com/a_issues/chat/chat107.shtml. 13. Coubergs, C., Struyven, K., Vanthournout, G., Engels, N. (2017), Measuring teachers’ perceptions about differentiated instruction: The DI-Quest instrument and model. Studies in Educational Evaluation 53:41-54. DOI: 10.1016/j.stueduc.2017.02.004. 14. Dijkstra, E. M., Walraven, A., Mooij, T. & Kirschner, P. A. (2016), ‘Improving kindergarten teachers’ differentiation practices to better anticipate student differences.’ Educational Studies, 42 (4), pp. 357–77. https://doi.org/10.1080/03055698.2016.1195719. 15. Guild, P. B. (2001), Diversity, Learning Style and Culture. New Horizons for Learning. [Online] http://www.newhorizons.org/strategies/styles.guild.htm [15 May 2005]. 16. Levy, Holli. M .(2008), Meeting the Needs of All Students through Differentiated Instruction: Helping Every Child Reach and Exceed Standards,Differentiated Instruction, Vol. 81, No. 4. Pp: 161-164. https://doi.org/10.3200/TCHS.81.4.161-164. 17. Meyer, A., Rose, D, & H, Gordon. (2014), Universal Design for Learning: Theory and Practice, CAST Professional Publishing. ISBN: 978-0989867405. 18. Lavania, m., Bt Mohamad Nor, f. (2020), Barriers in differentiated instruction: a systematic review of the literature. Journal of Critical Reviews, Vol 7, Issue 6. pp: 293-297. DOI: http://dx.doi.org/10.31838/jcr.07.06.51. 19. Reis, S. M., Mccoach, D. B., Little, C, A., Muller, L, M. (2011), The Effects of Differentiated Instruction and Enrichment Pedagogy on Reading Achievement in Five Elementary Schools. American Educational Research Journal 48(2):462-501. DOI: 10.3102/0002831210382891. 20. Siam, K., Al-Natour, M. (2016), Teacher’s Differentiated Instruction Practices and Implementation Challenges for Learning Disabilities in Jordan. International Education Studies 9(12):167. DOI: 10.5539/ies.v9n12p167. 21. Shareefa, M., Mat Zin, R, A., Midawati Abdullah, N, Z., Jawawi, R. (2019), Differentiated Instruction: Definition and Challenging Factors Perceived by Teachers. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, vol 388. 3rd International Conference on Special Education. Pp: 322-327. 22. Sierk, J. (2014), Currere and the beauty of soulful classroom moments. The Nebraska Educator: a Student- led Journal. 16, pp:135-145. http://digitalcommons.unl.edu/nebeducator/16. 23. Tomlinson, C. A., & Kalbfleisch, M. L. (1998), Teach me, teach my brain: A call for differentiated classrooms. Educational Leadership, 56(3), 52-55. 24. Tomlinson, Carol A. (2014), The differentiated classroom: Responding to the needs of all learners. Second edition, USA, Alexandria. 25. Tomlinson, C. A., Brighton, C., Hertberg, H., Callahan, C. M., Moon, T. R., Brimijoin, K., Conover, L. A. & Reynolds, T. (2003), ‘Differentiating instruction in response to student readiness, interest, and learning profile in academically diverse classrooms: a review of literature.’ Journal for the Education of the Gifted, 27 (23), pp. 119–45. https://doi.org/10.1177/016235320302700203. 26. Valiandes, S .(2015), Evaluating the Impact of Differentiated Instruction on literacy and reading in Mixed Ability Classrooms: Quality and Equity Dimensions of Education Effectiveness. Studies In Educational Evaluation:17-26. DOI: 10.1016/j.stueduc.2015.02.005. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,003 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,380 |