پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 6 |
| تعداد شماره‌ها | 275 |
| تعداد مقالات | 2,064 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,202,292 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,904,969 |
واکاویِ روش‌شناسی در پژوهش‌های جامعه‌شناختی ایران | ||
| روش شناسی علوم انسانی | ||
| مقاله 2، دوره 25، شماره 101، دی 1398، صفحه 15-32 اصل مقاله (447.01 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2020.6220.1991 | ||
| نویسندگان | ||
| حبیب احمدی1؛ حمید حیدری* 2؛ محمدتقی ایمان1؛ اسفندیار غفاری نسب1 | ||
| 1بخش جامعه‌شناسی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| 2دانشجوی دانشکده اقتصاد، مدیریت و جامعه شناسی، بخش جامعه‌شناسی و برنامه ریزی، دانشگاه شیراز،شیراز | ||
| چکیده | ||
| در پژوهش پیشِ‌رو، با واکاوی هویت دانش اجتماعی در ایران از حیث روش‌شناختی، این امر آشکار شده است که این دانش دچار پیچیدگی و از جا دررفتگی شده است. از سویی، دانشی که دانشمندان اجتماعی دنبال می‌کنند با دور افتادن از منشأ یا ریشه‌های تولید، بازتولید و تثبیت علوم اجتماعی یعنی کشورهای توسعه‌یافته، فقط به پیامدهایش توجه دارد؛ از سوی دیگر، این دانش دغدغه‌ای ندارد که بخواهد زیرساخت‌سازی و تنظیمات اجتماعی ایران را انجام بدهد؛ زیرا در این صورت، هم باید حمایت نخبگان را داشته باشد و هم باید از حمایت مردم (عامه) برخوردار باشد. امّا، تاکنون هیچ‌یک از این دو را نداشته است. یافته‌های این پژوهش متکی بر مبانی منطقی تحقیقات کیفی و براساس رویکرد تفسیری و راهبرد استفهامی و با روش تحلیل محتوای کیفیِ جهت‌دار با نمونه‌گیری هدفمند چندگانه، با خوانشِ رتوریکِ متن مصاحبه‌های انجام‌شده و نیز پنجاه و پنج اثر علمیِ شش نفر از مشارکت‌کنندگان تحقیق به دست آمده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پارادایم؛ معرفت علمی؛ روش‌شناسی؛ تحلیل محتوای کیفی و جامعه‌شناسی | ||
| مراجع | ||
|
1. آروین، بهاره (1390)، بررسی انتقادی فرآیندهای تولید علوم اجتماعی در ایران، رسالهٔ دکتری دانشکده علوم اجتماعی، تهران: دانشگاه تهران. 2. آزاد ارمکی، تقی (1389)، جامعه‌شناسی علم مناقشه برانگیز در ایران، تهران: نشر علم. 3. ـــــــــــــ، (1391 الف)، ساختار نظریهٔ جامعه‌شناختی ایران، تهران: نشر علم. 4. ـــــــــــــ، (1391 ب)، بنیان‌های فکری نظریه جامعه ایرانی، تهران: نشر علم. 5. ـــــــــــــ، (1393 الف)، درس گفتارهایی دربارهٔ جامعه‌شناسی امیل دورکیم و ماکس‌وبر، تهران: نشر علم. 6. ــــــــــــ، (1393 ب)، جامعه‌شناسی ایرانی به لحاظ مفهومی و نظری، در مختصات جامعه‌شناسی ایران، ص 17−42، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران. 7. ــــــــــــ، (1395)، تغییرات، چالش‌ها و آینده خانواده ایرانی، تهران: انتشارات تیسا. 8. ــــــــــــ، (1396)، دانشگاه و چالش‌های جامعه ایرانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. 9. ــــــــــــ، (1378)، جامعه‌شناسی جامعه‌شناسی در ایران، تهران: نشر کلمه. 10. افروغ، عماد (1395)، ارزیابی انتقادی نهاد علم در ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. 11. ایمان، محمدتقی (1391)، فلسفه روش تحقیق در علوم اجتماعی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 12. ـــــــــــــ، (1396)، هویت معرفت علمی علوم اجتماعی در ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. 13. ایمان، محمدتقی و احمد کلاته ساداتی (1396)، فلسفه اسلامی و توسعه معرفت علمی، در: ایمان، محمدتقی (1396)، هویت معرفت علمی علوم اجتماعی در ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. 14. بلیکی، نورمن (1391)، پارادایم‌های تحقیق در علوم انسانی، ترجمهٔ سیدحمیدرضا حسنی؛ محمدتقی ایمان و سیدمسعود ماجدی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 15. بوروی، مایکل (1386)، «دربارهٔ جامعه‌شناسی مردم‌مدار»، ترجمهٔ نازنین شاه‌رکنی، مجلهٔ جامعه‌شناسی ایران، 8 (1)، ص 168−201. 16. پایا، علی؛ حسین ابراهیم‌آبادی و بهاره آروین (1394)، آسیب‌شناسی نقادانهٔ علوم انسانی و اجتماعی در ایران، تهران: طرح نقد. 17. پوپر، کارل (1396)، منطق اکتشاف علمی، ترجمه حسین کمالی، تهران: انتشارات علمی فرهنگی. 18. جوادی، علیرضا و ابراهیم توفیق (1391)، تأملی معرفت‌شناختی بر جامعه‌شناسی آکادمیک در ایران، مسائل اجتماعی ایران، 3 (1)، ص 59−83. 19. چلبی، مسعود (1381)، بررسی تجربی نظام شخصیت در ایران، تهران: مؤسسه پژوهش فرهنگ، هنر و ارتباطات. 20. ــــــــــــ، (1383)، چارچوب مفهومی پیمایش ارزش‌ها و نگرش ایرانیان، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر طرح‌های ملی. 21. ــــــــــــ، (1392)، جامعه‌شناسی نظم، تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی. 22. ــــــــــــ، (1394)، تحلیل اجتماعی در فضای کنش، تهران: نشر نی. 23. ــــــــــــ، (1395)، تحلیل نظری و تطبیقی در جامعه‌شناسی، تهران: نشر نی. 24. ــــــــــــ، (1396 الف)، قانونمندی اجتماعی از منظر رئالیسم، سخنرانی علمی، چهارمین همایش روز علوم اجتماعی، یزد، دانشگاه یزد. 25. ــــــــــــ، (1396 ب)، دشواری‌هایِ ریشه‌ای نظریه‌پردازی، سخنرانی علمی، نخستین جشنوارهٔ ملی نقد متون و کتب علوم انسانی، تهران: پژهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 26. چلبی، مسعود و توران روزبهانی (1380)، نقش خانواده به‌عنوان عامل و مانع بزهکاری نوجوانان، پژوهشنامهٔ دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، 29. 27. داوری اردکانی، رضا (1392). سیر تجدد و علم جدید در ایران، تهران: نشر فردایی دیگر. 28. رفیع‌پور، فرامرز (1369)، «مشاهده در علوم اجتماعی»، پژوهشنامه ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، (۱ و ۲)، ص 120−145. 29. رفیع‌پور، فرامرز (1376)، «روش‌شناسی و نگرش‌ها»، نامه انجمن جامعه‌شناسی ایران، (2)، ص 89−94. 30. ــــــــــــ، (1377 الف)، کند و کاوها و پنداشته‌ها، تهران: شرکت سهامی انتشار. 31. ــــــــــــ، (1377 ب)، «وضع علم و پژوهش در ایران»، نامه فرهنگ، 30، ص 16−35. 32. ــــــــــــ، (1380)، توسعه و تضاد: کوششی در جهت تحلیل انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی ایران، تهران: شرکت سهامی انتشار. 33. ــــــــــــ، (1385)، «تأملاتی در موانع رشد علمی ایران: علم و نهادهای علمی، روش‌ها، ارزش‌ها و انگیزه‌ها»، پگاه حوزه، 183. 34. ــــــــــــ، (1386)، «دولت و ملت در افریقای جنوبی: حکومت سیاهان و رفتار سیاسی سفید و سیاه، دانشگاه شهید بهشتی»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، 15 (58 و 59)، ص 109−131. 35. ــــــــــــ، (1387)، آناتومی جامعه: مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی کاربردی، تهران: شرکت سهامی انتشار. 36. ــــــــــــ، (1393 الف)، دریغ است ایران که ویران شود، تهران: شرکت سهامی انتشار. 37. ــــــــــــ، (1393 ب)، موانع رشد علمی ایران و راه‌حل‌های آن، تهران: شرکت سهامی انتشار. 38. طباطبایی، سیدجواد (1391)، ابن‌خلدون و علوم اجتماعی، تهران: نشر ثالث. 39. فاضلی، محمد، سجاد فتاحی، معصومه اشتیاقی و نسترن زنجان‌رفیعی(1394)، «یک ارزیابی درونی از کیفیت خروجی نظام آموزش جامعه‌شناسی در ایران»، مجله جامعه‌شناسی ایران، 16 (2)، ص 3−27. 40. فیاض، ابراهیم (1387)، ایران آینده به سوی الگویی مردم‌شناختی برای ابرقدرتی ایران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات. 41. ــــــــــــ، (1389 الف)، جامعه‌شناسی معرفتی ادبیات و ارتباطات، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها. 42. ــــــــــــ، (1389 ب)، مردم‌شناسی تاریخی‌شناختی علم در ایران، تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل. 43. ــــــــــــ، (1390)، سیاست دین و فرهنگ، تهران: نشر دانشگاه امام صادقj. 44. ــــــــــــ، (1392)، مردم‌شناسی ایرانی تأملاتی در وضع امروز ایران، مشهد: سپیده باوران. 45. ــــــــــــ، (1393)، فقدان عقلانیت در جامعه‌شناسی ایران، در مختصات جامعه‌شناسی ایرانی، ص 57−66، تهران: جهاد دانشگاهی واحد تهران. 46. ــــــــــــ، (1395)، حکمت اجتماعی و پویایی ایرانی، ج 2، تهران: امیرکبیر. 47. قانعی‌راد، محمدامین (1382). ناهمزمانی دانش: روابط علم و نظام‌های اجتماعی−اقتصادی در ایران، تهران: نشر مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. 48. ــــــــــــ، (1396)، الگوی چهار وجهی برای ارزیابی توسعه علوم انسانی، تهران: پژوهشکدهٔ مطالعات فرهنگی. 49. ــــــــــــ، (1379)، جامعه‌شناسی رشد و افول علم در ایران، تهران: نشر مدینه. 50. ــــــــــــ، (1381)، تبارشناسی عقلانیت مدرن؛ قرائتی پست‌مدرن از اندیشه دکتر علی شریعتی، تهران: نقد فرهنگ. 51. ــــــــــــ، (1383)، «گفت‌وگوهای پیش‌الگویی در جامعه‌شناسی ایرانی»، مجلهٔ جامعه‌شناسی ایران، (1)، ص 5−39. 52. ــــــــــــ، (1388 الف)، تحلیل فرهنگی صنعت، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات. 53. ــــــــــــ، (1388 ب)، «دوگانگی‌های فرهنگی تکنولوژی (رویکرد جامعه‌شناسی فرهنگی در تحلیل تکنولوژی)»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 2 (8)، ص 107−145. 54. ــــــــــــ، (1393)، گفت‌وگوهای پیش‌الگویی در جامعه‌شناسی ایران، در مختصات جامعه‌شناسی ایران، (ص 175−200)، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران. 55. ــــــــــــ، (1397)، اخلاقیات شعوبی و روحیه علمی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 56. قانعی‌راد، محمدامین و وحید طلوعی (1387)، «چرخش‌های روش‌شناختی در علوم انسانی و اجتماعی»، روش‌شناسی علوم انسانی، 14 (57)، ص 53−74. 57. کچویان، حسین و جلال کریمی (1385)، «پوزیتیویسم و جامعه‌شناسی در ایران»، نامهٔ علوم اجتماعی، ش 28، ص 28−54. 58. گال، مردیت؛ والتر بورگ و جویس گال (1389)، روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی، ترجمهٔ احمدرضا نصر و همکاران، تهران، ناشران: دانشگاه شهید بهشتی و سمت. 59. محدثی گیلوایی، حسن (1392)، «امتناع اندازه‌گیری دین‌داری و امکان رتبه‌بندی نوع دین‌داری»، مجلهٔ مطالعات اجتماعی ایران، 7 (1)، ص 136−165. 60. ــــــــــــ، (1397 الف)، حکایت دانشگاه: جامعه‌شناسی سازمان‌های علمی و زیستِ دانشگاهی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. 61. ــــــــــــ، (1397 ب)، حاجی خودتی: خاطرات حج یک جامعه‌شناس، تهران: نقد فرهنگ. 62. ــــــــــــ، (1397 پ)، خدا و خیابان: نسبت امر متعال و نظم اجتماعی‌سیاسی، تهران: نقد فرهنگ. 63. محسنی، منوچهر (1370)، جامعه‌شناسی عمومی، تهران: نشر کتابخانه طهوری. 64. Blakie, N. (1993), Approaches to Social Enquiry, Cambridge, MA: Polity Pess.
65. Cook, J and Fonow, M. M. (1990), Khowledge and Womens Interest: Issues of Epistemology and Metodology in Feminist Sociological Research, Feminist Research Methods, Exemplary Readings, in Social Sciences, Nilsen, J. M. (ed.), London: Westview Press: 69-93.
66. Denzin, N., & Lincoln, Y. (1994)و Introduction: Entering the field of qualitative research, In N.
67. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), “Handbook of qualitative research”, (pp. 1-17), Thousand Oaks, CA: Sage.
68. Früh, Werner (2007), Inhaltsanalyse [Content analysis] (6th ed.). Konstanz: UVK. George, Alexander L. (1959), “Quantitative and qualitative approaches to content analysis”, In Ithiel de Sola Pool (Ed.), Trends in content analysis (pp. 1–32). Urbana: University of Illinois Press.
69. Guba, E., & Lincoln,Y. (2005), “Paradigmatic controversies, contradictions, and emerging confluences”, In N. Denzin & Y. Lincoln (Eds.), Handbook of qualitative research (3rd ed., pp. 191-215). Thousand Oaks, CA: Sage.
70. Harding, S. (1987), Feminism and Methodology: Social Science Issues, Indiana University Press.
71. Hsieh, Hsiu-Fang. and Shannon, Sarah E. (2005), “Three Approaches to Qualitative Content Analysis”, Qual Health Res, 15: 1277-1288.
72. Kuckartz, Udo (2009). Einführung in die computergestützte Analyse qualitativer Daten [Introduction to the computer-aided analysis of qualitative data] (3rd rev. ed.). Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
73. Lather, P. (1992), “Critical Farmes in Educational Research: Fiminist and Post Structural Perspectives”, Theory in to practice, Vol xxxi, no.2, pp. 87-99.
74. Morgan, D. (2007), “Paradigms Lost and Pragmatism Regained: Methodological Implications of Combining Qualitative and Quantitative Methods”, Journal of Mixed Methods Research, 1 (1): 48-76.
75. Neuman, W. L. (1997), Social Research Methods, Qualitative and Quantitative Approaches, London: Allyn and Bacon.
76. Neuman, W. L. (2001), Social Research Methods, Qualitative and Quantitative Approaches. Fourth Edition, London: Allyn and Bacon.
77. Neuman, W. L. (2007), Basics of Social Research Methods, Qualitative and Quantitative Approaches, Third Edition, London: Allyn and Bacon.
78. Patton, M. (2001). Qualitative Research and Evaluation Methods. London, Sage Publication Ltd.
79. Potter, W. J., & Levine-Donnerstein, D. (1999). “Rethinking validity and reliability in content analysis”. Journal of Applied Communication Research, 27: 258-284.
80. Royse, David (2004). Research Methods in Social Work. Thomson Brooks or Cole Press.
81. Sarantakos, s. (1993), Social Research, Australia, Milbourne: McMilaan Educatio Australia Pty Ltd.
82. Shank, G. (2006), Qualitative Research: A Personal Skills Approach, Pearson, Merril Prentice-Hall.
83. Shapiro, Gilbert & Markoff, John (1997), “A matter of definition”, In Carl W. Roberts (ed.), Text analysis for the social sciences, (pp. 9–31). Mahwah, NJ: Erlbaum.
84. Tavakol Kousari, Seyed Mohammad Ali, and M. Rahimi Sajabi. (2012), “Sociological Theorization in Iran: A Study from the Perspective of Sociology of Sociology”, International Journal of Humanities and Social Science, 2 (8): 200-210. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,185 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,121 |
||