پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 6 |
| تعداد شماره‌ها | 275 |
| تعداد مقالات | 2,064 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,188,042 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,895,800 |
بررسی قانون حاکم بر انتشار صکوک بین‌المللی در جهان و الزامات بسترسازی حقوقی در بازار سرمایه ایران | ||
| دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی | ||
| مقاله 12، دوره 16، شماره 31، فروردین 1398، صفحه 297-322 اصل مقاله (547.14 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/iee.2019.1606 | ||
| نویسندگان | ||
| عزیزالله فهیمی1؛ مستوره رضوانی2؛ رسول خوانساری* 3 | ||
| 1استاد گروه حقوق خصوصی دانشگاه قم | ||
| 2دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد قائمشهر | ||
| 3دکتری مدیریت مالی دانشگاه تهران و پژوهشگر پژوهشکده پولی و بانکی | ||
| چکیده | ||
| در سال‌های گذشته، بازار اوراق بهادار اسلامی (صکوک) بین‌المللی رشد قابل ملاحظه‌ای داشته و دولت‌ها و بنگاه‌های گوناگون در سطح جهان در این بازار وارد شده‌اند و به تأمین مالی از طریق انتشار این اوراق اقدام کرده‌اند. یکی از ابعاد مهم انتشار اوراق بهادار اسلامی، چارچوب حقوقی و به‌ویژه قانون حاکم در معاملات این نوع ابزارهاست. اهمیت این مسئله به‌ویژه هنگامی آشکار می‌شود که به‌دلیل بروز مشکلات ناشی از عدم ایفای تعهدات توسط یکی از طرف‌های قرارداد، برای رفع مشکل طرح دعوی شود. در این صورت در درجه اول به قانون حاکم رجوع و براساس آن داوری می‌شود. اهمیت چارچوب حقوقی و قانون حاکم، به هنگام انتشار صکوک بین‌المللی بیشتر خواهد شد و اگر قانون حاکم بر معاملات صکوک به‌درستی انتخاب نشود، امکان بروز مشکل به‌ویژه در حالت بروز دعاوی وجود خواهد داشت. در این مقاله تلاش می‌شود تا با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از روش تحلیلی توصیفی، چارچوب حقوقی و قوانین حاکم بر انتشار صکوک به‌ویژه در بعد بین‌المللی به‌عنوان یکی از ابعاد مهم این ابزارها در زمینه اقتصاد و مالی اسلامی بررسی شود. در این راستا با بررسی تجارب موجود در زمینه قانون حاکم بر معاملات صکوک در دیگر کشورها و بررسی رویکردهای مختلف، الزامات مربوط به بسترسازی حقوقی در بازار سرمایه ایران تبیین شده است. براساس نتایج پژوهش هم‌اکنون مهم‌ترین رویکردهای موجود درخصوص انتخاب قانون حاکم برای انتشار صکوک بین‌المللی عبارت‌اند از: قانون انگلستان و حوزه قضایی انحصاری انگلستان، قانون انگلستان و حوزه قضایی غیرانحصاری انگلستان، شریعت به‌عنوان قانون حاکم و استفاده از فرایندهای جایگزین برای حل اختلاف. برای توسعه بازار صکوک بین‌المللی در ایران لازم است در رابطه با قانون حاکم و چارچوب حقوقی آن ملاحظات گوناگونی مدنظر قرار گیرد که سازوکار تعیین چارچوب حقوقی لازم در قوانین بالادستی، رفع قوانین معارض، همکاری نهادهای مقررات‌گذار و تعامل بیشتر با مؤسسه‌های بین‌المللی برای تقویت سطح استانداردهای و زیرساخت‌های حقوقی از جمله موارد مهم به شمار می‌آیند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اوراق قرضه؛ صکوک؛ صکوک بین‌المللی؛ چارچوب حقوقی؛ قانون حاکم | ||
| مراجع | ||
|
1. باقری، محمود و نفیسه شوشی‌نسب (1392)، «مالکیت مستقیم و غیرمستقیم اوراق بهادار»،مطالعاتحقوقتطبیقی، دوره ۴، ش۲، ص81−96. 2. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1390)، دستورالعمل انتشار صکوک اجاره ریالی و ارزی در سیستم بانکی مصوب شانزدهم اسفند ۱۳۹۰، تهران: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. 3. پارساپور، محمدباقر و محمد والائی (1393)، «تحلیل فقهی و حقوقی صکوک استصناع»، حقوق، دوره ۴۴، ش۳، ص327−344. 4. پاسبان، محمدرضا و حسین اسمعیلی (1392)، «بررسی ماهیت فقهی و حقوقی ابزارهای مالی صکوک مرابحه و اجاره»، فقهوحقوقاسلامی، دوره ۴، ش۶، ص1−22. 5. خوانساری، رسول (1395)، «صکوک بین‌المللی؛ تجربه جهانی و الزامات پیشرو برای نظام بانکی ایران»، بیستوهفتمینهمایشبانکداریاسلامی، تهران: مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران. 6. دادگستری کل استان تهران، دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۷۲۰۱۰۵۹ مورخ ۱۳ بهمن ماه ۱۳۹۴، تهران: شعبه ۱۲ دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی شهید بهشتی، ۱۳۹۴. 7. دیوان عدالت اداری، دادنامه شماره ۱۹۶۹ مورخ ۱۸ اسفند ۱۳۹۳، تهران: هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، ۱۳۹۳. 8. قنواتی، جلیل و مرضیه داوری لنگرودی (1391)، «تحلیل ماهیت حقوقی اوراق (صکوک) اجـاره»، نشریهفقهواصول،س۴۴، ش۲۰، ص151−179. 9. کاوند، مجتبی (1396)، مروریبرصکوک: وضعیتفعلیوچشم‌اندازآتی، تهران: مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات مالی اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران. 10. مجلس شورای اسلامی، قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون شناسایی و اجرای احکام داوری خارجی تنظیم‌شده در نیویورک به تاریخ ۱۰ ژوئن ۱۹۵۸ میلادی: مصوب ۲۱ فروردین ۱۳۸۰، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۰. 11. مجلس شورای اسلامی، قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۴. 12. مجلس شورای اسلامی، قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی به‌منظور تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی: مصوب ۲۵ آذر ماه ۱۳۸۸، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۸. 13. مجلس شورای اسلامی، قانون داوری تجاری بین‌المللی؛ مصوب ۲۶ شهریور ۱۳۷۶، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ۱۳۷۶. 14. مجمع تشخیص مصلحت نظام، قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی؛ مصوب ۱۹ اسفند ۱۳۸۰، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۰. 15. موسویان، سیدعباس (1391)، بازارسرمایهاسلامی (1)، چاپ اول، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. 16. نبی فیضی چکاب، غلام؛ ابراهیم تقی‌زاده؛ عزیزاﷲ فهیمی و خداداد خدادادی دشتکی (1394)، «بررسی موانع و کاستی‌های تأمین مالی خارجی در حقوق ایران»، پژوهش‌هایبازرگانی، س3، ش۱۱، ص۱۴۹−۱۷۸. 17. Al-Amine, Muhammad al-Bashir Muhammad (2012), Global sukūk and Islamic securitization market. Financial engineering and product innovation, Leiden, Boston: Brill (Brill's Arab and Islamic laws series, v. 6).
18. Aljloud, Saad Ali (2014), “Innovation in the Standard of Globalization Sukuk”, In ILR 3 (1). DOI: 10.5539/ilr.v3n1p82.
19. Askari, Hossein; Iqbal, Zamir; Mirakhor, Abbas (2014), Challenges in economic and financial policy formulation. An Islamic perspective, New York NY: Palgrave Macmillan (Palgrave Studies in Islamic Banking, Finance, and Economics).
20. Balala, Maha-Hanaan (2011), Islamic finance and law, Theory and practice in a globalized world, London, New York, New York: I.B. Tauris; Distributed in the United States and Canada exclusively by Palgrave Macmillan (International library of economics, 5).
21. Deloitte (2015), Corporate Sukuk in Europe, Alternative financing for investment projects, checked on 1/28/2016.
22. DIFC (2009), “Dubai International Financial Centre Sukuk Guidebook, Dubai International Financial Centre”, Available online at,
http://www.cibafi.org/ControlPanel/Documents/Laws/Dubai%20International%20Financial%20Centre%20Sukuk%20Guidebook%20UAE.pdf, updated on November 2009, checked on 9/24/2016.
23. Herbert Smith (2010), Negotiating governing law and dispute resolution clauses in international commercial contracts 99 (November 2010), checked on 6/24/2017.
24. IFSB-IOSCO-SC (2013), Disclosure Requirements for Islamic Capital Market Products, Kuala Lumpur: Islamic Financial Services Board, International Organization of Securities Commissions, Securities Commission Malaysia, checked on 1/28/2016.
25. IIFM (2014), IIFM Sukuk Report, A Comprehensive Study of the Global Sukuk Market. International Islamic Financial Market, Bahrain. Available online at http://www.iifm.net/system/files/private/en/IIFM%20Sukuk%20Report%20%284th%20Edition%29%20A%20Comprehensive%20study%20of%20the%20Global%20Sukuk%20Market_0.pdf, updated on November 2014, checked on 2/28/2015.
26. IIFM (2016), IIFM Sukuk Report, A Comprehensive Study of the Global Sukuk Market, International Islamic Financial Market, Bahrain. Available online at http://www.iifm.net/system/files/private/en/IIFM%20Sukuk%20Report%20(5th%20Edition)%20A%20Comprehensive%20study%20of%20the%20Global%20Sukuk%20Market_0.pdf, updated on March 2016, checked on 2/28/2015.
27. IIFM (2018), IIFM Annual Sukuk Report, A Comprehensive Study of the Global Sukuk Market, International Islamic Financial Market, Bahrain. Available online at http://www.iifm.net/system/files/private/en/IIFM%20Sukuk%20Report%202018-compressed.pdf, updated on April 2018.
28. IOSCO (2004), Islamic Capital Market Fact Finding Report. International Organization of Securities Commissions, Available online at https://www.sc.com.my/wp-content/uploads/eng/html/icm/ICM-IOSCOFact%20finding%20Report.pdf, updated on July 2004, checked on 11/18/2016.
29. Kamali, Mohammad Hashim; Abdullah, Abdul Karim (Eds.) (2014), Islamic finance, Issues in Ṣukūk and proposals for reform. Kuala Lumpur, Malaysia, Markfield, United Kingdom: International Institute of Advanced Islamic Studies; Islamic Foundation.
30. Khan, Salman Syed Ali (2012), “The Role of IDB in Islamic Capital Market Development”, In Mohamed Ariff, Munawar Iqbal, Shamsher Mohamad (Eds.), The Islamic Debt Market for Sukuk Securities. The Theory and Practice of Profit Sharing Investment. Cheltenham: Edward Elgar (Foundations of Islamic finance), 193-205.
31. Khorshid, Aly (2009), Euromoney encyclopedia of islamic finance, London: Euromoney Books.
32. Kothari, Vinod (2006), Securitization The Financial Instrument of the Future, checked on 3/10/2015.
33. Kusuma, Ketut Ariadi; Silva, Anderson Caputo (2014), Sukuk Markets A Proposed Approach for Development, World Bank Group, checked on 10/25/2015.
34. leading experts in islamic finance (Ed.) (2010), Islamic Finance. Instruments and Markets, London: Bloomsbury Information.
35. Nazar, Jhordy Kashoogie (2015), Regulatory and financial implications of Sukuk’s legal challenges for sustainable Sukuk development in Islamic capital market, In : Developing Inclusive and Sustainable Economic and Financial System. Selected papers presented to the 8th and 9th International Conference on Islamic Economics and Finance. Qatar: Bloomsbury Qatar Foundation Journals, pp. 135–144.
36. Oseni, Umar A.; Hassan, M. Kabir (2014a), Regulating the governing law clauses in Sukuk transactions, In J Bank Regul. DOI: 10.1057/jbr.2014.3.
37. Oseni, Umar A.; Hassan, M. Kabir (2014b), The regulation and supervision of sukuk in global capital markets, In M. Kabir Hassan, Mervyn Lewis (Eds.), Handbook on Islam and Economic Life: Edward Elgar Publishing, pp. 394-416.
38. Radzi, Rafisah Mat; Lewis, Mervyn K., (2015), Religion and the Clash of “Ideals” and “Realities” in Business, The Case of Islamic Bonds (Sukuk), In Thunderbird International Business Review 57 (4), pp. 295–310. DOI: 10.1002/tie.21706.
39. Saeed, Abdullah; Salah, Omar (2012), History of Sukuk: Pragmatic and Idealist Approaches to Structuring Sukuk, In Mohamed Ariff, Munawar Iqbal, Shamsher Mohamad (Eds.), The Islamic Debt Market for Sukuk Securities. The Theory and Practice of Profit Sharing Investment. Cheltenham: Edward Elgar (Foundations of Islamic finance).
40. Safari, Meysam; Ariff, Mohamed; Mohamad, Shamsher (2014), Sukuk securities, New ways of debt contracting, Solaris South Tower, Singapore: John Wiley & Sons (Wiley finance series).
41. Salah, Omar (2010), Dubai debt crisis, A legal analysis of the nakheel sukuk, In Publicist 4, p. 19.
42. SEO (2014), Iran Capital Market Annual Report, Securities and Exchange Organization of Iran, Tehran. Available online at
http://en.seo.ir/LoadFile.ashx?Id=b5UTkqJJ6dF_MdQgNDND8A==, checked on 6/26/2016.
43. van Wijnbergen, Sweder; Zaheer, Sajjad (2013), “Sukuk Defaults, On Distress Resolution in Islamic Finance”, In SSRN Journal. DOI: 10.2139/ssrn.2293938.
44. World Bank (2004), Doing Business in 2004: Understanding Regulation, Oxford University Press, Washington, D.C.
45. Yesuf, Abdurahman Jemal (2016), A Comparative Analysis of Sukuk and Conventiona0l Bonds, In Şefika Şule Erçetin (Ed.), Chaos, Complexity and Leadership 2014. Cham: Springer International Publishing (Springer Proceedings in Complexity), pp. 417–438. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,103 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 630 |
||