پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 6 |
| تعداد شماره‌ها | 275 |
| تعداد مقالات | 2,066 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,228,771 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,923,520 |
تحلیل عرضه و تقاضای خدمات تکافلی در اقتصاد اسلامی | ||
| دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی | ||
| مقاله 7، دوره 16، شماره 31، فروردین 1398، صفحه 161-194 اصل مقاله (515.97 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/iee.2019.1601 | ||
| نویسندگان | ||
| سید رضا حسینی* ؛ مصطفی کاظمی نجف آبادی | ||
| استادیار اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
| چکیده | ||
| تکافل اجتماعی از ظهورات اصلی و بارز مشارکت اجتماعی در اسلام است که معنای آن همکاری متقابل مردم در رفع نیازهای یکدیگر می‌باشد. این مفهوم در اسلام جنبه‌های گوناگون اقتصادی و غیراقتصادی دارد که این مقاله از میان آنها صرفاً به تکافل اجتماعی درخصوص نیازهای معیشتی می‌پردازد. اگر وجوه مالی انتقالی میان توانمندان و نیازمندان به‌مثابه یک خدمت (یا کالا) در نظر گرفته شود، مسائلی مانند اینکه ماهیت این خدمت (یا کالا) چیست؟ عرضه و تقاضای آن چگونه است؟ عوامل تأثیرگذار بر هریک از آنها کدامند؟ چگونه می‌توان میان عرضه و تقاضای آن تعادل ایجاد کرد؟ مطرح می‌شوند که این مقاله با استفاده از روش تحلیلی−توصیفی به‌دنبال پاسخ به آنهاست. با توجه به متفاوت بودن ماهیت خدمات تکافلی، ارائه تحلیلی درست از سازوکار عملکرد نیروهای عرضه و تقاضا و تبیین عملکرد آن، می‌تواند مسیر مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح را در حوزه تکافل اجتماعی هموار کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تکافل اجتماعی؛ انفاق؛ عرضه خدمات تکافلی؛ تقاضای خدمات تکافلی | ||
| مراجع | ||
|
1. برانت، کریستینا (1383)، دولت رفاه و حمایت‌های اجتماعی: راهبردهای فقرزدایی، ترجمه هرمز همایون‌پور، چاپ اول، تهران: مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی. 2. توتونچیان، ایرج (1363)، تئوری تقاضا و تحلیل اقتصادی انفاق، تهران: مرکز اطلاعات فنی ایران. 3. توکلی، محمدجواد (1393)، «بررسی تطبیقی نظریه‌ها و مدل‌های رفتار عام المنفعه در اقتصاد متعارف و اسلامی»، جستارهای اقتصادی ایران، س11، ش22، ص67−93. 4. جان، رالز (1390)، نظریه عدالت، مترجم محمدکمال سروریان و مرتضی بحرانی، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. 5. حرعاملى، محمدبن‌حسن (1409ق)، وسائل الشیعة، چاپ اول، قم: مؤسسه آل‌البیتb. 6. حسامی عزیزی، باقر؛ محمدتقی گیلک حکیم آبادی و نازنین اختیاری (1396)، «بررسی عوامل مؤثر بر کمک‌های خیریه در استان‌های منتخب کشور ایران با رویکرد داده‌های تابلویی»، فصلنامه علمی ترویجی اقتصاد و بانکداری اسلامی، دوره 16، ش19، ص7−30. 7. حسینی، سیدرضا (1379)، الگوی تخصیص درآمد و رفتار مصرف‌کننده مسلمان، تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر. 8. حسینی، سیدرضا (1392)، الگوهای تأمین اجتماعی از دیدگاه اسلام و غرب، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 9. دادگر، یدالله؛ روح‌الله نظری و فاطمه فهیمی (تابستان 1395)، «عوامل مؤثر بر هزینه‌های مذهبی شهری و روستایی در ایران»، پژوهش‌های اقتصادی ایران، س21، ش67، ص25−51. 10. دادگر، یدالله (1378)، مالیه عمومی و اقتصاد دولت، چاپ اول، تهران: بشیر علم و ادب. 11. دادگر، یدالله (1393)، مقدمه‌ای بر آموزه‌های اقتصادی و مالی اسلام، تهران: نشر آماره. 12. رجایی، سیدمحمدکاظم؛ مصطفی کاظمی نجف‌آبادی و عباس شفیعی‌نژاد (1396)، شاخص و نشان تجاری صداقت در بازار اسلامی، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینیe. 13. سرافراز، ایوب؛ سیاوش پورطهماسبی و وحدت انامی (1390)، «نقش سرمایه مذهبی در پیشرفت اقتصادی از دیدگاه قرآن و حدیث»، مجموعه مقالات چهارمین همایش ملی قرآن، سفینة النجاة عصر، دانشگاه شهید مدنی. 14. صادقی، حسین؛ مرتضی عزتی و علی شفیعی (تابستان 1392)، «تخمین تابع انفاق در ایران»، پژوهش‌های اقتصادی، دوره 13، ش2، ص61−84. 15. صدر، سیدمحمدباقر (1408ق)، اقتصادنا، الطبعة الثانیة، مجمع الشهید الصدر العلمی و الثقافی. 16. صوفی، مسلم؛ محمد بازیار و آرش رشیدیان (1391)، «انواع مخاطرات اخلاقی و پیامدهای آن بر بازار بیمه و نظام سلامت»، بیمارستان، س11، ش3، شماره مسلسل 42، ص73−80. 17. عزتی، مرتضی و علی شفیعی (1391)، «برآورد اثر بازار مالی بر انفاق در ایران»، دوره 12، ش46، ص63−92. 18. عزتی، مرتضی و لیلا شهریاری (1391)، «ارزیابی عملکرد کمیته امداد امام خمینیe در زمینه جمع‌آوری زکات»، پژوهشنامه مالیات، 20 (16)، ص31−60. 19. عزتی، مرتضی (1384)، «تخمین تابع مخارج مذهبی (مخارج در راه خدا) مسلمانان»، اقتصاد اسلامی، س5، ش18، ص89−116. 20. کریمی، یوسف (1385)، روان‌شناسی اجتماعی، تهران: ارسباران. 21. کیاء‌الحسینی، سیدضیاءالدین (پاییز 1388)، «عوامل مؤثر بر هزینه‌های مذهبی دهک‌های درآمدی خانوارهای شهری»، اقتصاد اسلامی، ش35، ص193−216. 22. گلپایگانی، محمدرضا (1375)، هدایة العباد، ج2، قم: دارالقرآن کریم. 23. لشگری، محمد و زکیه مهر پارسا (بهار و تابستان 1393)، «بررسی رابطه ایمان به خدا بر رفتار مصرف‌کننده»، اقتصاد اسلامی، س6، ش12، ص113−128. 24. مسعودی‌پور، سعید و بهرام خیری (1393)، «جاذبه‌های تبلیغاتی مطلوب در بازاریابی اجتماعی انفاق براساس آموزه‌های قرآنی»، اندیشه مدیریت راهبردی، س8، ش1، پیاپی 15، ص67−97. 25. النجفی (صاحب جواهر)، محمدحسن (1373)، مجمع الرسائل، چاپ اول، مشهد: مؤسسه حضرت صاحب الزمانf. 26. نهضتی، سیدبهروز و همکاران (1390)، «تحلیل رفتار خیرخواهانه در ایران مطالعات و سیاست‌های اقتصادی»، دوره 8، ش1، شماره پیاپی 90، ص25−46. 27. Adam, T., (2016), Transaction philanthropy, Springer publishing.
28. Akerlof, George A., and Rachel E. Kranton (2000), “Economics and Identity”, Quarterly Journal of Economics, 15(3), pp. 53 715.
29. Amato, P. R., (1990), “Personality and social network involvement as predictors of helping behavior in everyday life”, Social Psychology Quarterly, 31-43.
30. Andreoni, James (1990), “Impure Altruism and Donations to Public Goods: A Theory of Warm Glow Giving”, Economic Journal, 100(401), pp. 464-477.
31. Andreonis, J., (2005), Philanthropy, in: Gerard-Varet L-A., S-C. Kolm and J. Mercier Ythier, eds, Handbook of Giving, Reciprocity and Altruism, North-Holland, Publishing,
32. Andreoni, J., (2007), Charitable Giving, Prepared for the New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition, University of California, San Diego.
33. Azzi, C., and Ehrenberg, R., (1975), “Household Allocation of Time and Church Attendance”, Journal of Political Economy, 83 (1), PP. 27-56.
34. Baker, anna (2010), “Factor which influence prosocial behavior”,: www.myfreearticle.com
35. Baron, R. A., (1972), “Reducing the influence of an aggressive model: The restraining effects of peer censure”, Journal of Experimental Social Psychology, 8(3), 266-275.
36. Bekkers, R., (2006), “Traditional and health-related philanthropy: The role of resources and personality”, Social Psychology Quarterly, 69(4), 349-366.
37. Bekkers, R.; Wiepking, P., (2007), “Generosity and philanthropy: A literature review”, Available at SSRN 1015507.
38. Bénabou, R., & Tirole, J., (2006), “Incentives and Prosocial Behavior”, The American Economic Review, pp. 652-1678.
39. Bierhoff, Hans-Werner, (2002), Prosocial Behaviour, New York: Psychology Press.
40. Blanchard, K.; Cathy, S. T., (2009), The Generosity Factor: Discover the Joy of Giving Your Time, Talent, and Treasure: Zondervan.
41. Blomberg, S.B., Deleire, T., Hess, G., (2006), “The (after) Life-Cycle Theory of Religious Contributions”, CES, No: 1854.
42. Bowels, & Polana-Reyes, (2012), “Economic Incentives and Social Preferences; Substitute or Complements?”, Journal of Economic Literature, 50 (2), pp. 368-425.
43. Brooks, A. C., (2003), “Religious Faith and Charitable Giving”, Policy Review, 121, 39-50.
44. Brooks, A. C., (2004), “What Do “Don’t Know” Responses Really Mean in Giving Surveys?”, Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 33(3), 423-434.
45. Collett, J. L.; Morrissey, C. A., (2007), “The social psychology of generosity: The state of current interdisciplinary research”, Report for the John Templeton Foundation Generosity Planning Project.–45 p, 15, 2008-2009.
46. Dovidio, J. F., (1984), “Helping behavior and altruism: An empirical and conceptual overview”, Advances in experimental social psychology, 17, 361-427.
47. Dovidio, J. F.; Piliavin, J. A.; Gaertner, S. L.; Schroeder, D. A.; Clark III, R. D. (1991), “The arousal: Cost-reward model and the process of intervention”, In M. S. Clark (Ed.), Review of Personality and Social Psychology, (pp.86-118).Newbury Park, CA: Sage.
48. Dovidio, J. F.; Gaertner, S. L., (1981). “The effects of race, status, and ability on helping behavior”, Social Psychology Quarterly, 192-203.
49. Ehrenberg, R.G. (1977), “Household Allocation of Time and Religiosity: Replication and Extension”, Journal of Political Economy, 85 (2). PP. 415423.
50. Elgin, Mehmet Y, Goksel, T and Orman C, (2013), “Religion, Income Inequality, and the Size of the Government”, Economic Modelling, 30,PP.225–234.
51. Emswiller, T.; Deaux, K.; Willits, J. E., (1971), “Similarity, Sex, and Requests for Small Favors1”, Journal of Applied Social Psychology, 1(3), 284-291.
52. Fischbacher, Urs, Simon Gchter, and Ernst Fehr. (2001), “Are People Conditionally Cooperative? Evidence from a Public Goods Experiment”, Economics Letters, 71 (3): pp. 397-404.
53. Frey, B., (1997), Not Just for the Money; An Economic Theory of Personal Motivation, Brookfield Edward Elgar.
54. Frey, B., & Jegen, R. (2001), “Motivation Crowding Theory”, Journal of Economic Surveys, 15 (5), pp. 589-610.
55. Glickman, J., (2011), Be Generous at Work, Retrieved from http://blogs.hbr.org.
56. Gneezy, U., & Rustichini, A., (2000b), “Pay Enough or Don't Pay At All”, Quarterly Journal of Economics, 15 (2), pp.791-810.
57. Kanter, R. M., (2010), “Gates, Buffet, Zuckerberg, and Strategic Generosity Lessons”, Retrieved from http://blogs.hbr.org/2010/12/gates-buffet-zuckerberg-and-st.
58. Kelley, K.; Byrne, D. (1976), “Attraction and altruism: With a little help from my friends”, Journal of Research in Personality, 10(1), 59-68.
59. Latane, B.; Darley, J. M., (1970), The unresponsive bystander: Why doesn't he help?: Appleton-Century Crofts New York.
60. Levy, S. R.; Freitas, A. L; Salovey, P., (2002), “Construing action abstractly and blurring social distinctions: Implications for perceiving homogeneity among, but also empathizing with and helping, others”, Journal of Personality and Social Psychology, 83(5), 1224.
61. Lyons, M.; Passey, A., (2005), Giving australia: Research on philanthropy in australia, Sydney: University of Technology.
62. Mallozzi, J; McDermott, V.; Kayson, W. A., (1990), Effects of sex, type of dress, and location on altruistic behavior, Psychological Reports.
63. Mazappa. (2005), Mazappa Dictionary, Available at:http://laughlinguitars.ca/dic.htm.
64. McCleary, R. M., (2007), “Salvation, Damnation, and Economic Incentives”, Journal of ontemporary Religion, 22 (1), PP.49-74.
65. Meier, Stephan (2006), “A Survey of Economic Theories and Field Evidence on Pro-Social Behavior”, Working aper of the Federal Reserve Bank of Boston, N. 06-06.
66. Michener, H.; DeLamater, J.; Myers, D. (2004), Social Psychology, Wadsworth: Thomson Learning: Inc.
67. R. A.; Groebel, J., (1991), Cooperation and prosocial behaviour, Cambridge University Press.
68. Reed, P. B.; Selbee, L. K., (2002), “Is there a distinctive pattern of values associated with giving and olunteering?” The Canadian case. Paper presented at the the ndARNOVA conference, Montreal, Canada.
69. Reingen, P.H., (1982), “Test of a List Procedure for Inducing Compliance with a Request to Donate Money”, Journal of Applied Psychology, 67(1), pp. 110–118.
70. Richard A. Musgrave (1957), “A Multiple Theory of Budget Determination”, FinanzArchiv, New Series 25(1), pp. 33–43.
71. Richard A. Musgrave, (1959), The Theory of Public Finance, pp. 13–15.
72. Richard A. Musgrave, (1987), “merit goods”, The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v. 3, pp. 452-53.
73. Richard A. Musgrave and Peggy B. Musgrave (1973), Public Finance in Theory and Practice, pp. 80-81.
74. Sorokin, P. A., (1927), Social mobility, New York: Harper & Row.
75. Tao, H.L., Yeh, P., (2007), “Religion as an Investment: Comparing the Contributions and Volunteer Frequency among Christians, Buddhists, and Folk Religionists”, Southern Economic Journal, 73 (3), PP.770–790.
76. Twenge, J. M.; Baumeister, R. F.; DeWall, C. N.; Ciarocco, N. J.; Bartels, J. M. (2007), “Social exclusion decreases prosocial behavior”, Journal of Personality and Social Psychology, 92(1), 56.
77. Vaidyanathan, B., (2008), “Corporate giving: A literature review. Center for the Study of Religion and Society”, Working paper, University of Notre Dame.
78. Van Slyke, D. M.; Brooks, A. C., (2005), “Why do people give? New evidence and strategies for nonprofit managers”, The American Review of Public Administration, 35(3), 199-222.
79. Wiepking, P., & Handy, F., (2017), The Palgrave handbook of global philanthropy, Retrieved from http://www.credoreference.com/book/macp | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,218 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 757 |
||